Program

Projekt “CONGENIAL” – partnerskie spotkanie w Białymstoku

w dniach 29.05 -31.05.2014

Program występów na wielopokoleniowym pikniku w Muzeum Wsi

Występy na deskach, na okrągło cały czas.

Konferansjer; Grażyna Wilimajtys

14.00   Taniec Polonez

14.05   Występ Chóru UTW ( 3-4 piosenki)

14.20   Taniec Podlasiak

14.25   Scenki teatralne - Krasnoludki, Lustereczko

14.35   Występ Dzieci z grupy Wychowawcy Podwórkowi z seniorami (ci co nie tańczą – Łada, Pytel, Wilimajtys, Tryburska, Stelmach, Romek, Wierzbicka, Stachurska, Kierus, Michalczuk?), z uczestnikami projektu Congenial . (Oda do radości, Ptaszek, Jak dobrze nam zdobywać góry, Szła dzieweczka, wspomaganie na gitarze i flecie- Zdzisław i Panek)

Uwaga” Trzeba rozwiązać problem nagłośnienia dla dzieci!!!!

14.50   Taniec turecki

15.15   Występ dzieci z Ogniska Samorządowego – 6 tańców (?. Jakie? Musimy to wiedzieć do konferansjerki)

15.35   Wręczenie certyfikatów

16.00   Tańce cygańskie ( 2 lub 3  jeżeli wystąpi Adriana)

16.10   Występ Litwinów – piosenki 4

16.30   Scenki teatralne ( Baba Jaga, Królewicz )

16.40  Taniec La Paloma

16.45  Kapcie precz

18.15  KONIEC

Warsztaty

Równolegle, trochę w oddaleniu od głównej sceny będzie plac warsztatów, przy ustawionych stołach;

1 warsztaty malarskie – odpowiedzialni; Gadek, Gieleżyńska, Łopatecka ( bloki rysunkowe i kredki dostarczają Wychowawcy Podwórkowi)

2. Warsztaty hafciarskie i szydełkowania– odpowiada Kierkowska, która zakupuje materiały na koszt Congeniala

3. Warsztaty robienia biżuterii – odpowiadają Wychowawcy Podwórkowi

4. Nauka gry w szachy o warcaby – Król Władysław, Sajur Władysław

Za ustawienie stołów i krzeseł odpowiadają powyższe osoby.

Gry i zabawy

Oddzielnie, trochę w oddaleniu, Wychowawcy Podwórkowi stworzą plac zabaw i gier, gdzie cały czas będą prowadzili zajęcia (dyżury?), gdyż nie wszystkie dzieci będą zainteresowane występami.

Jedną z zabaw początkowych będzie zabawa w kole, którą poprowadzą seniorki Lautsch, Kułak, Załęska, Łukaszewicz.

Aktywnie włączają się goście zagraniczni prezentując zabawy ze swoich krajów.

Każdy kraj pokaże swoje dziecinne zabawy w kole.

Za całość tych zajęć odpowiadają Wychowawcy Podwórkowi.

Proszę wziąć wodę ze sobą.

Dzień I (czwartek)

Sesja 1 - Otwarcie spotkania, konferencja, wykład o integracji międzypokoleniowej,    

                 wykład o prooblemach wieku starszego, komputerowa prezentacja o UTW,

                 końcowe prezentacje partnerów o aktywnosci projektowej, końcowe

                 zalecenia na temat final report.

              Na zakończenie projektu CONGENIAL, realizowanego od 2012 roku, odbyło się partnerskie spotkanie w Białymstoku w dniach 29-31maja 2014.

         Pierwszego dnia na konferencję w hotelu „Gołębiewski” przybyli przedstawiciele władz samorządowych, uczestnicy projektu z Grecji, Słowenii, Turcji, Rumunii, Włoch, Anglii, Węgier oraz Polski, czyli słuchacze UTW w Białymstoku. Spotkanie prowadziła Helena Łukaszewicz, lektorka języka angielskiego. Prezes naszej uczelni Krystyna Szner powitała serdecznie obecnych, życzyła owocnych obrad i pełnego wrażeń pobytu na Białostocczyźnie. Zofia Pytel – Król i Józefina Bukin odśpiewały „Odę do radości”, zachęcając wszystkich do wtórowania.

         Koordynatorka międzynarodowego projektu CONGENIAL –  Gilda Esposito poprosiła liderów z poszczególnych krajów o zaprezentowanie swoich grup. Najliczniej przedstawiła białostocki zespół Danuta Sajur. Goście otrzymali teczki z dokładnym programem pobytu, gazetką „Wiecznie Młodzi” po angielsku, folderami i przepisami kulinarnymi.

         Prof. Mestwin Kostka wygłosił wykład na temat: Teraźniejsze wyzwania międzypokoleniowe, uzupełniony pokazem komputerowym. Eksponując podstawową tezę: Czy należy być istotą myślącą czy tylko istotą?, mówił, że ludzie robią wiele rzeczy w granicach zbyt małych w przestrzeni i czasie. Warto rozszerzyć te możliwości, bo człowiek jest przecież w przyrodzie istotą najmądrzejszą, a często kieruje się zanadto instynktami, zamiast myśleniem w konkretnym działaniu. Przedstawił pozytywną ocenę UTW jako uczelni wszechstronnej, spełniającej kryteria uniwersyteckie poprzez ciekawą aktywność słuchaczy, wyraźnie widoczną w realizacji projektu „Congenial”.

         Prowadząca konferencję przedstawiła grupę uczestników projektu AFIS(ZA), którzy przyjechali z Litwy.

         Alicja Temler ukazała działalność UTW w Białymstoku w formie prezentacji multimedialnej, eksponując: wykłady, zajęcia fakultatywne, naukę języków obcych, sekcje zainteresowań, uroczystości i spotkania integracyjne oraz udział w międzynarodowych projektach GRUNDTVIGA.

         Halina Stelmach zaprezentowała realizację zadań w projekcie CONGENIAL – współpracę z młodzieżą szkół średnich, domem Dziecka w Supraślu, uczestnikami programu „Wychowawca Podwórkowy’; opracowanie i wydanie drukiem wspomnień seniorów, tradycyjnych zwyczajów i obrzędów Podlasia w celu przekazania młodemu pokoleniu.

W czasie przerwy kawowej degustowano regionalny sękacz. Goście z zagranicy zachwycali się smakiem wypieku. Jednocześnie trwał pokaz slajdów Jadwigi Barcewicz, ukazujący wszystkie wizyty w krajach partnerskich.

Główny koordynator projektu Gilda Esposito podziękowała panu profesorowi za interesujący wykład i poprosiła koordynatorów z krajów partnerskich o zaprezentowanie aktywności  projektowej.. Uczestnicy konferencji poznali osiągnięcia poszczególnych partnerów z Włoch, Turcji, Rumunii, Grecji, Słowenii, Anglii i Węgier.

Na zakończenie spotkania pani Gilda, podkreśliła znaczenie prezentacji, ich różnorodność oraz inwencję twórczą autorów.

Konferencja partnerów projektu „Congenial” była ciekawym podsumowaniem dokonań tego międzynarodowego przedsięwzięcia.

Krystyna Szewczyk

Sesja 2 - Zwiedzanie z przewodnikiem Białegostoku

Zwiedzanie Białegostoku zaczęliśmy idąc od Hotelu „Gołębiewski” do WOAK "Spodki". Zatrzymaliśmy się na dłużej przed Pałacem Branickich, przed pomnikiem ks. Jerzego Popiełuszki, przy Katedrze (weszliśmy również do środka, gdzie remontowany jest główny ołtarz) i przy zamkniętej cerkwi św. Mikołaja.

fot.Barbara Wilczewska

Sesja 3 - Udział w uroczystym otwarciu wystawy malarskiej, hafciarskiej i

               fotograficznej w WOAK "SPODKI", udział w międzypokoleniowym   

               występie artystycznym pt. "Witaj Europo"

W dniu 29 maja 2014 o godz. 17- tej w WOAK „Spodki”  otwarto wystawę dorobku artystycznego członków Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Białymstoku. Uroczystego otwarcia wystawy wraz z przecięciem wstęgi dokonały panie Gilda Esposito główny koordynator projektu Congenial i Krystyna Szner przezes UTW. Na wystawie zaprezentowano prace malarskie, hafty, fotografie i wydawnictwa. Wystawę można zwiedzać do 6 czerwca 2014r.

Autor filmiku Kazimierz Kierus

Spektakl wielopokoleniowy „Witaj Europo – Hello Europe”

Pierwszy dzień wizyty edukacyjnej partnerów projektu CONGENIAL w Białymstoku zakończył się spektaklem „Witaj Europo – Hello Europe”. Seniorom z UTW towarzyszyły dzieci z programu „Wychowawca Podwórkowy” oraz z Samorządowego Ogniska Baletowego. Na początku oba pokolenia wykonawców radośnie odśpiewały „Jak dobrze nam zdobywać góry” oraz „Odę do radości”.

Potem nastąpiło przedstawienie kultury poszczególnych krajów, uczestniczących w projekcie – najpopularniejszych piosenek i tańców. Kolejne prezentacje zapowiadane były przez grupę dzieci, które w rytm piosenki „Pociąg” żywo maszerowały, niosąc na dużych kartkach napis z nazwą kraju oraz flagi. Podróż po Europie rozpoczęła się od Węgier; grupa seniorów zaśpiewała „Tokaj piłem”  i „Yundari dan”, a dwie koleżanki w tym czasie brawurowo wykonały taniec cygański. Następnie na scenie zapanowała kultura turecka; taniec brzucha, piosenka „Ptaszek”, zaśpiewana przez grupę dzieci pod kierunkiem Józefiny Bukin oraz imponujący taniec dużej grupy seniorek w specjalnych barwnych strojach. Po występie Roberta Panka dzieci zapowiedziały Rumunię. Usłyszeliśmy znaną wszystkim piękną rytmiczną piosenkę „Maszerują chłopcy’ i oryginalną piosenkę rumuńską po rumuńsku w wykonaniu Zosi Pytel – Król. Grupa słoweńska (i wszyscy uczestnicy) doskonale bawiła się przy dźwiękach znanych słoweńskich utworów: „Słowenia jest zielona”, czyli „Kje murke cveto” i „Dolina jest zielona”. Następnie zostały zapowiedziane i wykonane wdzięczne popularne piosenki angielskie: „My Bony” i „Yellow submarine”. Wszystkich zachwyciły niezwykle melodyjne utwory włoskie; „Santa Lucia” w wykonaniu Zosi Pytel – Król i „O sole Mio”, przejmująco zaśpiewana przez Bogusię Wierzbicką. Charakterystyczne greckie melodie były reprezentowane w dwóch piosenkach; „Dzieci Pireusu” i „Cyganeria”. Ostatnia zagraniczna część tego spektaklu należała do Litwinów, którzy osobiście wykonali swoje narodowe utwory. Grupa sześciu litewskich seniorek ze swym młodym kompozytorem przebywa bowiem obecnie w Białymstoku na zaproszenie przedstawicieli z UTW w ramach międzynarodowego wolontariackiego projektu AFIS(ZA). Spektakl zwieńczyła kompozycja polskich piosenek i tańców. Na wstępie zabrzmiał radosny żywiołowy śpiew seniorów „Mazury”, a potem na scenie pojawili się młodzi tancerze z Samorządowego Ogniska Baletowego, prezentując nasz najbardziej narodowy taniec polonez oraz suitę kurpiowską. Na koniec ich miejsce zajęli seniorzy, którzy tańczyli Podlasiaka oraz śpiewali piosenki „Nocka” i „Szła dzieweczka do laseczka”. Naszym wykonawcom przez cały czas ofiarnie akompaniowali Zdzisław Kulikowski i Robert Panek.

Zagraniczni goście nasz wielopokoleniowy spektakl przyjęli z wielkim entuzjazmem. Byli zdumieni i zachwyceni artystycznymi zdolnościami i możliwościami białostockich seniorów, którzy doskonale znają całe mnóstwo piosenek z różnych europejskich krajów. Spektakl okazał się przedsięwzięciem nie tylko wielopokoleniowym, ale też wielonarodowym.

 Barbara Wilczewska

Dzień II(piątek)

Sesja 4 - Wyjazd do Supraśla, warsztaty artystyczne z młodzieżą w Liceum

                 Plastycznym im.Artura Grottgera w Supraślu

W dniu 30 maja 2014r. o godz.10- tej grupa gości wraz z naszymi studentami UTW udała się autokarem do Supraśla. Rolę pilota wycieczki pełniła Helena Łukaszewicz. Zatrzymaliśmy się przed budynkiem Pałacu Buchholzów, gdzie obecnie mieści się Liceum Plastyczne. Oczekiwały  nas panie nauczycielki z tej szkoły, które oprowadziły nas po jej wnętrzu. Szkoła jest w trakcie renowacji. Konserwatorzy sztuki akurat wykonywali misterne prace zeskrobywania starych warstw farby ze ścian klatki schodowej. Obejrzeliśmy ważniejsze pomieszczenia: bibliotekę, pokój nauczycielski i archiwum, którego zbiory zrobiły na nas ogromne wrażenie. Były to najlepsze prace dyplomowe z minionych lat: kilimy, rzeźby w drewnie np. fotele, krzesła ozdobne, stoły, biżuteria i inne. Potem, podzieleni na  dwie grupy udaliśmy się na warsztaty artystyczne z młodzieżą.

Warsztaty artystyczne to malowanie obrazów i tworzenie grafik. Obrazy malowaliśmy techniką akwarelową, niektórzy pastelami. Techniki grafiki warsztatowej cieszyły dużym zainteresowaniem  wśród  obcokrajowców. Wykonane różnymi technikami  obrazy i grafiki można było zabrać na pamiątkę.  Obiad  goście i część słuchaczy UTW spożywało w pobliskiej restauracji Bochema, pozostali w Jarzębince. Potem spacerkiem /goście szli bulwarami rzeki Supraśl/ udaliśmy się do Muzeum Ikon. 

 Sesja 5 – Zwiedzanie Muzeum Ikon w Supraślu i warsztaty pt.

                „Pisanie ikon"

W Muzeum Ikon w dwóch grupach, angielskojęzycznej i polskiej zwiedzaliśmy wystawę ikon. Wystawa ma charakter multimedialny, eksponaty są wzbogacone o oprawę świetlną, obrazową i dźwiękową.

Następnie odbyły się warsztaty pisania ikon. Pod kierunkiem i fachowym okiem, każdy z nas mógł spróbować swych sił w pisaniu ikon. Przy pisaniu ikon towarzyszyła nam muzyka cerkiewna, aby nastrój i stan ducha był odpowiedni do tej pracy.

Ikona, obraz sakralny przedstawiający  postacie świętych lub sceny z ich życia jest charakterystyczna dla chrześcijańskich Kościołów wschodnich, w tym prawosławnego  i greckokatolickiego. Malowano je na specjalnie przygotowanym drewnie cedrowym lub cyprysowym, które były uznane jako święte drzewa dla wschodniego chrześcijaństwa. Na Rusi stosowano drewno lipowe  lub sosnowe. My używaliśmy deski sosnowej, gruntowanej kredą lub gipsem zmieszanym z klejem. Na nią nanosiliśmy rysunek anioła za pomocą kalkownia. Następnie pędzelkami nanosiliśmy różne farby na poszczególne części obrazu: postać, szaty i tło. Farby, zwykle pochodzenia naturalnego, były w stanie sproszkowanym i rozrabialiśmy je w wodnym roztworze żółtka jaja. Prace wykonywaliśmy w skupieniu i pełnym zaangażowaniu, niektórzy z grupy gości zostali na zajęcia drugiej grupy aby móc je dokończyć. Dumni ze swych dzieł zabraliśmy je i tym razem na pamiątkę. 

Sesja 6 - Ognisko w Lipowym Moscie

Około godz. 17 tej autokarem pojechaliśmy do Lipowego Mostu na biesiadę pod strzechą i pieczenie kiełbasek przy ognisku. W stylizowanej stodole przywitała nas muzyka w wykonaniu 2 osobowej orkiestry pana Zdzisława  a na wielkich rożnach skwierczało mięsko, warzywa i ryba. Na stołach z boku były gołąbki, pierogi, babka ziemniaczana, nasz tradycyjny smalec, ogórki kwaszone i mnóstwo surówek, kawa, herbata i ciasto. Zapłonęło ognisko i wszyscy udali się na zabawę i pieczenie kiełbasek przy ognisku. Śpiewaliśmy i bawiliśmy się aż do zmroku. 

Tekst Anna Paszkiewicz - Gadek, video Alicja Temler, opracowanie na stronę Jadwiga Barcewicz

Dzień III (sobota)

 Sesja 7 - Zwiedzanie Muzeum Wsi, warsztaty z dziećmi - stare tradycyjne zawody

                  (garncarstwo)

Muzeum Wsi na imponująco dużym obszarze bo aż ponad 100 ha, gromadzi typowo białostockie zabudowy wiejskie. Skansen imponuje zarówno dużym terenem ekspozycyjnym, jak i bogactwem zbiorów. Trzydzieści trzy budynki będące zabytkami wsi białostockiej, rozmieszczone są na terenie malowniczego parku. Obok zabytkowych budynków, muzeum oferuje wiele wystaw tematycznych, poświęconych m.in. pszczelarstwu, garncarstwu, rolnictwu, środkom transportu wiejskiego czy drewnianym zdobieniom. Na bogate zasoby muzealne składa się także kolekcja fotografii oraz pocztówek. Poszczególne kompleksy oddalone są od siebie dość znacząco, a my zwiedziliśmy tylko niewielki fragment muzeum jak na zdjęciu niżej, spacerując do miejsca, gdzie odbyły się warsztaty garncarskie.

Wytoczenie naczynia na kole garncarskim wymaga dużej wprawy. Na obracający się górny krążek koła zwany „wierzchnikiem" garncarz rzucał od góry „kłus" gliny, który przykleja w osi koła przez naciskanie obu dłońmi. A następnie uczestnicy formowali rękoma z niego rodzaj niskiej misy lub stożka, podciągając do góry ścianki uzyskiwali cylindryczne, grubościenne naczynie, które poprzez ruchy dłoni przybierało kształt dzbanka, misy lub garnka i po odcięciu cienkim drucikiem od koła ustawiali je na półkę do stężenia.

Sesja 8 - Piknik międzypokoleniowy, prezentacja projektu dla społeczności

                 Białegostoku, rozdanie certyfikatów

Ostatnie spotkanie uczestników międzynarodowego partnerskiego projektu CONGENIAL odbyło się w piękne słoneczne sobotnie popołudnie, 31 maja w Białostockim Muzeum Wsi.

Dopisała pogoda i humory. Na świeżym powietrzu, wśród bujnej majowej zieleni od początku panowała atmosfera dobrej zabawy, wzajemnej życzliwości i swobody. Nie było oficjalnych przemówień ani podsumowań. Konferansjerkę niezawodnie prowadziła nasza lektorka języka angielskiego Helena Łukaszewicz, zapowiadając poszczególne części programu, a zwłaszcza kolejnych wykonawców, jak zwykle z wrodzonym wdziękiem i dowcipem. Po raz kolejny okazała się prawdziwą profesjonalistką w tej dziedzinie.

Na scenie występowały zgodnie na przemian pokolenia seniorów, dzieci i młodzieży. Na początku zabrzmiała „Oda do radości”, a zespół tancerek z UTW wykonał najbardziej narodowy i uroczysty z polskich tańców – polonez. Był też czas na odtańczenie regionalnego podlasiaka. Wszystkich oczarowały gorące ogniste rytmy tańców cygańskich. Nasze seniorki wystąpiły w bogatych kolorowych, lśniących srebrem i złotem strojach z wirującymi nieustannie spódnicami. Natomiast wspaniały, wyróżniony licznymi nagrodami uniwersytecki chór ASTRA pod batutą Oksany Dziadul zaprezentował wiązankę pięknych melodyjnych piosenek, dzięki którym zupełnie niedawno zdobył pierwsze miejsce na Wojewódzkim Przeglądzie Twórczości Artystycznej Seniorów w Białymstoku. Uczestnicy sekcji teatralnej z wielkim zaangażowaniem, brawurą i widocznym talentem aktorskim przedstawili szereg satyrycznych scenek, nawiązujących do znanych bajek.

Prawdziwy młodzieńczy wigor i energię, świeży urok i wdzięk oraz niezwykłe zdolności mogliśmy podziwiać, oglądając występy taneczne naszych młodych współpartnerów. W nadzwyczaj pomysłowych barwnych strojach tańczyły między innymi świerszcze, kosmici, kowbojki, policjantki i prawdziwe małe baletnice. Tego się nie da opisać. Rodzice małych i młodych artystów, nasi zagraniczni goście oraz słuchacze UTW wytrwale fotografowali i filmowali te wszystkie występy,

Pięknym nastrojowym śpiewem zachwycili nas Litwini – uczestnicy projektu AFIS(ZA). Sześciu starszym paniom towarzyszył młody kompozytor, mistrzowsko wykonujący poszczególne melodie i pieśni.

W czasie pikniku trwały warsztaty malarskie, hafciarskie, szachowe, robienia biżuterii. Najbardziej oblegane były hafciarki, a najgorliwszymi uczniami niełatwej sztuki haftu krzyżykowego okazały się dzieci z grupy tanecznej; pięć dziewczynek i dwóch chłopców, z których szczególnie jeden wykazał się wyraźnym wrodzonym talentem. Opiekunce sekcji hafciarskiej Basi Kierkowskiej towarzyszyła jej dziesięcioletnia wnuczka Kornelia – z własną robótką na tamborku.

Wśród tej radosnej piknikowej scenerii polskie koordynatorki projektu – Danuta Sajur i Helena Łukaszewicz znalazły czas na wręczenie zagranicznym gościom certyfikatów wraz z drobnymi pamiątkowymi upominkami.

Zgodnie z założeniami projektu majowe międzynarodowe spotkanie w Białostockim Muzeum Wsi było spotkaniem kilku pokoleń. Po raz kolejny okazało się, że chcemy i potrafimy wspaniale razem się bawić, ucząc się wzajemnego zrozumienia i szacunku, poznając swoje możliwości i potrzeby. To bardzo przydatne i budujące doświadczenie.

 Barbara Wilczewska

Teksty: Krystyna Szewczyk, Barbara Wilczewska, Anna Paszkiewicz-Gadek, Jadwiga Barcewicz

Zdjęcia Jadwiga Barcewicz, Barbara Wiczewska

Filmiki Kazimierz Kierus, Jadwiga Barcewicz

Opracowanie na stronę Jadwiga Barcewicz