9.01.2025, wykład: Kultura polskiego modernizmu – obrazy i teksty, dr hab. Marek
Kochanowski, prof. UwB, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroicia.
Występ zespołu DE JA VU.
Pierwszy w tym roku wykład miał charakter interaktywny. Profesor Marek Kochanowski najpierw
przypomniał nam charakterystyczne cechy modernizmu. Terminem tym określa się ogół tendencji
nowatorskich w literaturze i sztuce na przełomie XIX i XX wieku. Na gruncie polskim bywa używany
zamiennie z określeniem Młoda Polska.
Modernizm czyli nowoczesność (niem. die Moderne), a więc sprzeciw wobec pozytywistycznej
tradycji, poszukiwanie nowych form wyrazu. Zbuntowani artyści domagają się prawa do ekspresji
siebie i swoich subiektywnych wrażeń, emocji, pragnień. Powstają nowe trendy: symbolizm,
estetyzm, ekspresjonizm i impresjonizm. A jednocześnie dochodzi do kryzysu wartości, pojawia się
pesymizm, lęk, poczucie alienacji i zagubienia jednostki – dekadentyzm.
Następnie zostaliśmy zaproszeni do wspólnej analizy obrazów i tekstów poetyckich, które ilustrowały
powyższe cechy modernizmu. To było poznawanie epoki i jednocześnie budzenie naszej wrażliwości
na słowo poetyckie i malarskie wizje.
Dla tych, którzy nie byli na spotkaniu podaję kilka tytułów i zachęcam do samodzielnej interpretacji.
Obrazy: Edward Munch „Krzyk”, Artur Grottger „Puszcza”, Witold Pruszkowski „Rusałki”, Jacek
Malczewski „Załaskotany”, „Melancholia”, Józef Pankiewicz „Łabędzie w ogrodzie Saskim”,
Władysław Podkowiński „Mokra Wieś, chłopiec w stawie”, „Szał”. Teksty: Charles Baudelaire
„Oddźwięki”, Stanisław Korab-Brzozowski „Próżnia”, Julian Tuwim „Ranyjulek”.
Po wykładzie wystąpił zespół Zdzisława Kulikowskiego DE JA VU, który przedstawił kilka
energetycznych piosenek, kończąc koncert wezwaniem:
Tańcz ze mną moje życie,
Orkiestra jeszcze gra,
Dopóki światło pali się,
Dopóki w sercu żar.
W taki to intelektualno- taneczny sposób rozpoczęliśmy rok 2025.
A w ramach postanowień noworocznych, zainspirowana wykładem i koncertem,
trawestując znaną sentencję Kartezjusza „Myślę, więc jestem” stawiam sobie i Wam wyzwanie –
Interpretuję, z żarem w sercu, więc jestem, żyję …
Bożenna Krzesak -Mucha
